Wyzwanie CSRD: zakłady ubezpieczeń na pierwszy ogień

Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju będzie w najbliższym czasie jednym z największych wyzwań dla ubezpieczeń. Zakłady ubezpieczeń są bowiem w pierwszym szeregu podmiotów z obowiązkiem raportowania, zatem będą musiały przecierać szlaki dla innych. Tymczasem przepisy unijne są skomplikowane, polskich jeszcze nie ma (i szybko nie będzie) a danych, które trzeba zgodnie z nowymi regulacjami zgromadzić i przeanalizować jest multum. Ze wszystkim zaś wiąże się spora odpowiedzialność. Dlatego po dzisiejszym tekście, na pewno do CSRD w Zrównoważonych ubezpieczeniach będę jeszcze nie raz wracać.

Artykuł został opublikowany w ramach cyklu "Zrównoważone ubezpieczenia" 4 lipca 2024 r. w Dzienniku Ubezpieczeniowym.

Stosując zasadę podwójnej istotności spółki raportują wyłącznie kwestie istotne i nie mogą raportować nieistotnych. Oznacza to, że co do zasady spółki nie będą raportować wszystkich tematów wynikających z ESRS.

Ocena istotności informacji podlegających raportowaniu zrównoważonego rozwoju

Zakres obowiązkowego raportowania wyznacza zasada podwójnej istotności (double materiality). W dużym uproszczeniu podwójna istotność oznacza, że spółki muszą ujawniać wyłącznie informacje, które są dla nich istotne ze względu na wpływ ich działalności na kwestie ESG lub ze względu na ryzyka i możliwości wynikające z czynników ESG dla ich sytuacji finansowej.

Konsekwencje stosowania zasady podwójnej istotności dla raportowania są m. in. następujące:

► spółki raportują wyłącznie kwestie istotne i nie mogą raportować nieistotnych. Oznacza to, że co do zasady spółki nie będą raportować wszystkich tematów wynikających z ESRS (np. część spółek nie będzie w ogóle raportować S albo E),

► aby prawidłowo raportować, trzeba poprawnie przeprowadzić ocenę istotności. Błędy będą skutkować raportem niezgodnym z CSRD;

► nie ma uniwersalnej oceny istotności określonych kwestii dla wszystkich spółek (np. ESRS nie wskazują, że wszystkie spółki muszą raportować kwestie E). Każda spółka dokonuje jej samodzielnie na podstawie danych, które jej dotyczą.

Obowiązek atestacji sprawozdania zrównoważonego rozwoju

Sprawozdania będą podlegać atestacji zgodnie z ustawą o biegłych rewidentach. Atestacja obejmie m. in. prawidłowość oceny podwójnej istotności, zgodność sprawozdania z przepisami prawa (w tym ESRS) oraz z wymogami oznakowania określonymi w ustawie o rachunkowości. Natomiast nie istnieje jeszcze standard atestacji na poziomie unijnym (ten ma wydać Komisja w październiku 2026 r.) ani krajowym (ten zgodnie z projektem ustawy wdrażającej ma być przygotowany przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów).

Szczegóły dotyczące sposobu sporządzenia sprawozdań znajdziemy w ESRS (European Sustainability Reporting Standards, czyli w Europejskich Standardach Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju).

ESRS, czyli standard raportowania zrównoważonego rozwoju

Szczegóły dotyczące sposobu sporządzenia sprawozdań znajdziemy w ESRS (European Sustainability Reporting Standards, czyli w Europejskich Standardach Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju). ESRS stanowią bardzo rozbudowany załącznik do rozporządzenia delegowanego wydanego na podstawie CSRD. Żeby zobrazować ESRS liczbami: obecnie to 12 standardów, 84 ujawnienia, 1144 dane, które znajdują się na 320 stronach niełatwego do czytania dokumentu.

Na 12 standardów składają się:

► standardy przekrojowe, w których zawarte są wymogi ogólne (ESRS 1) i ogólne ujawnienia informacji (ESRS 2),

► standardy tematyczne, które obejmują standardy:

• środowiskowe („E”) w zakresie zmiany klimatu (ESRS E1), zanieczyszczeń (ESRS E2), wody i zasobów morskich (ESRS E3), różnorodności biologicznej i ekosystemów (ESRS E4), wykorzystania zasobów i GOZ (ESRS E5);
• społeczne („S”) w zakresie własnych pracowników (ESRS S1), pracowników w łańcuchu wartości (ESRS S2), dotkniętych społeczności (ESRS S3), konsumentów i użytkowników końcowych (ESRS S4);

• ładu korporacyjnego („G”) w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej (ESRS G1).

System uzupełniać będą dodatkowo standardy sektorowe oraz standardy dla MŚP (w opracowaniu). Ponadto, spółka może ujawnić dodatkowe specyficzne dla siebie informacje (entity-specific disclosures), które nie są wprost wskazane w ESRS.

prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń

Za rok 2024 w roku 2025 raportować będą spółki sporządzające oświadczenia nt. informacji niefinansowych (zgodnie z art. 49b ustawy o rachunkowości oraz NFRD, Non-Financial Reporting Directive), czyli m. in. spółki giełdowe oraz zakłady ubezpieczeń z więcej niż 500 pracownikami osiągające wskazane progi finansowe.

Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!

Podobne wpisy

CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive, czyli dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju) wprowadza dla kilkudziesięciu tysięcy spółek w UE obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju, którego rygory będą podobne do sprawozdawczości finansowej. To wystarcza, by uznać ją za kluczowy element unijnego systemu regulacji ESG. Można powiedzieć, że CSRD to serce unijnego organizmu ESG, które zamiast krwi, będzie pompować do niego dane niezbędne dla sprawnego funkcjonowania pozostałych organów (np. SFDR). Dane te zaś będą musiały być przekazywane m. in. przez różnej wielkości spółki ubezpieczeniowe.

Cel CSRD

Celem CSRD jest zasilenie danymi na temat wyników spółek w zakresie ESG przede wszystkim inwestorów i w efekcie zapewnić spółkom dostęp do zrównoważonego finansowania. Zdaniem Komisji dotychczasowe ujawnienia nie zapewniały kompletności, wiarygodności i porównywalności danych spółek w zakresie ESG. W efekcie, inwestorzy nie mogli rzetelnie analizować ryzyk związanych z ESG. Natomiast inwestorzy instytucjonalni nie byli w stanie w pełni realizować własnych wymogów dotyczących ujawnień (wynikających m. in. z SFDR).

Kogo i kiedy obejmie obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju?

CSRD wchodzi w życie etapami. Wynikają one z CSRD. Zostały też przewidziane w projekcie ustawy wdrażającej ją w Polsce (projekt jest dostępny na RCL; zmiany nie ominą m. in. ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej).

► Etap I: za rok 2024 w roku 2025 raportować będą spółki sporządzające oświadczenia nt. informacji niefinansowych (zgodnie z art. 49b ustawy o rachunkowości oraz NFRD, Non-Financial Reporting Directive), czyli m. in. spółki giełdowe oraz zakłady ubezpieczeń z więcej niż 500 pracownikami osiągające wskazane progi finansowe.

► Etap II: za rok 2025 w roku 2026 będą raportować spółki przekraczające min. 2 z 3 kryteriów (ponad 250 pracowników, przychody 220 mln zł lub suma aktywów 110 mln zł).

► Etap III: za rok 2026 w roku 2027 obowiązek raportowania obejmie m. in. małe i średnie spółki notowane.

► Etap IV: raportowanie za rok 2027 w roku 2028 obejmie oddziały i jednostki zależne przedsiębiorców z państw trzecich spełniających określone progi finansowe.

Podobnie jak przy sprawozdaniach finansowych, także w raportowaniu ESG możliwe będą skonsolidowane sprawozdania grup kapitałowych. W efekcie wdrożenia wszystkich etapów, wg Komisji z 11 700 spółek w UE (150 w Polsce) objętych dzisiaj NFRD, sprawozdawczość CSRD obejmie 50 000 spółek w UE (3500 w Polsce).