Podsumowanie: wnioski EIOPA dotyczące NatCat mogą być uniwersalne

Najnowszy raport EIOPA zawiera wiele ciekawych i uniwersalnych wniosków EIOPA dotyczących formułowania IPID, nie tylko w zakresie ryzyk NatCat, ale w odniesieniu do wszystkich produktów ubezpieczeniowych. W tej kwestii zatem może być użyteczny dla zakładów, stanowiąc zbiór wytycznych do zastosowania przy konstruowaniu IPID.

Z drugiej strony, można polemizować z niektórymi tezami zawartymi w dokumencie. Mam wątpliwości, czy IPID może być „ekstremalnie użyteczny” dla klientów przy określeniu, czy ich dom jest objęty ochroną od ryzyka NatCat, bez zapoznania się przez nich z pełną treścią OWU. Podobnie znak zapytania postawiłbym przy tezie, że to nieprecyzyjny IPID jest jedną z istotnych przyczyn luki ubezpieczeniowej w zakresie ryzyk NatCat, a jego ulepszenie odczuwalnie wpłynie na jej zmniejszenie.

Zdarza się, że sama nazwa ubezpieczenia często wprowadza w błąd konsumentów co do tego, czy potrzebują one ochrony NatCat jako dodatkowej, czy też jest ona objęta ochroną podstawową (np. ubezpieczenie od wszystkich ryzyk). W związku z tym EIOPA jako dobry przykład podaje zakłady ubezpieczeń, które określenie „all risk” zastąpiły np. określeniem „najbardziej kompleksowe” (the most comprehensive).

Nazwa ubezpieczenia może wprowadzać w błąd co do NatCat

Co więcej, zdarza się, że sama nazwa ubezpieczenia często wprowadza w błąd konsumentów co do tego, czy potrzebują one ochrony NatCat jako dodatkowej, czy też jest ona objęta ochroną podstawową (np. ubezpieczenie od wszystkich ryzyk). W związku z tym EIOPA jako dobry przykład podaje zakłady ubezpieczeń, które określenie „all risk” zastąpiły np. określeniem „najbardziej kompleksowe” (the most comprehensive).

Dobre praktyki dotyczące formułowania IPID według EIOPA

W związku z przeprowadzoną analizą, EIOPA skonstruowała m.in. następujące przykłady praktyk, które mogą zapewnić jasność zakresu ochrony ubezpieczeniowej opisanego w IPID dla klientów:

• używanie terminologii spójnej z OWU oraz unikanie różnych słów dla opisów podobnych ryzyk;

• odniesienia do zewnętrznych dokumentów powinny pojawiać się tylko, kiedy to rzeczywiście konieczne. Co do zasady, IPID powinien spełniać rolę dokumentu stand-alone, który nie wymaga posługiwania się dodatkowymi zewnętrznymi.

• w przypadkach, gdy ryzyka NatCat stanowią ochronę dodatkową, konsumenci powinni dokładnie rozumieć, które ryzyka są a które nie są objęte ochroną. Należy unikać wprowadzających w błąd nazw związanych z podstawową ochroną ubezpieczeniową.

Zdaniem EIOPA zakłady ubezpieczeń w IPID zbyt szeroko odwołują się do OWU, pomimo że mogłyby zawrzeć w IPID więcej jasnych informacji dla klientów. Np. EIOPA wskazała, że złą praktyką jest sytuacja, gdy zakład ubezpieczeń wypisał w OWU tylko kilka wyłączeń, podczas gdy objętość IPID pozwalała na zdecydowanie szerszą listę głównych wykluczeń. Taka sytuacja powoduje, że IPID traci swój sens i obliguje konsumenta do analizy szeregu dokumentów, aby zrozumieć podstawowy zakres ochrony i główne wyłączenia.

Zbyt szerokie odwołania IPID do OWU

Zdaniem EIOPA zakłady ubezpieczeń w IPID zbyt szeroko odwołują się do OWU, pomimo że mogłyby zawrzeć w IPID więcej jasnych informacji dla klientów. Np. EIOPA wskazała, że złą praktyką jest sytuacja, gdy zakład ubezpieczeń wypisał w OWU tylko kilka wyłączeń, podczas gdy objętość IPID pozwalała na zdecydowanie szerszą listę głównych wykluczeń. Taka sytuacja powoduje, że IPID traci swój sens i obliguje konsumenta do analizy szeregu dokumentów, aby zrozumieć podstawowy zakres ochrony i główne wyłączenia.

Niespójność między tekstem OWU a IPID

Zdarzały się, zdaniem EIOPA, także niespójności między tekstem OWU a IPID. Np. niektóre IPID wskazywały, że ryzyko ognia jest objęte ochroną, podczas gdy na podstawie OWU ogień wywołany zdarzeniami sejsmicznymi, trzęsieniami ziemi, erupcją wulkanu, tsunami albo podziemnymi pożarami jest wyłączony z ochrony.

NatCat jako dodatkowa ochrona: błędy w komunikacji

Z analizy EIOPA wynika też, że choć dodatkowa ochrona NatCat jest często dostępna dla klientów, to sposób, w jaki prezentowane są informacje na temat takiej ochrony bywa niewystarczający i powoduje, iż klienci są przekonani, że ochrona NatCat jest automatycznie włączona do zakresu ubezpieczenia, podczas, gdy jest to ochrona dodatkowa, którą muszą dodatkowo wykupić.

prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń

EIOPA stwierdziła, że obecnie istnieje luka ubezpieczeniowa w zakresie ubezpieczeń nieruchomości od ryzyk NatCat. Zgodnie z ostatnim badaniem Eurobarometr, tylko 18% konsumentów deklarowało posiadanie ubezpieczenia nieruchomości w zakresie NatCat. Co więcej, w związku z tym, że ryzyko to będzie w zbliżających się latach coraz bardziej odczuwalne dla klientów, luka ubezpieczeniowa w tym zakresie będzie się rozszerzać.

Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!

Podobne wpisy

EIOPA uważa, że IPID może być „ekstremalnie użytecznym narzędziem”, które zaprojektowane w sposób prawidłowy, pozwoli klientom łatwo odpowiedzieć na pytanie, czy ich dom jest ubezpieczony od katastrof naturalnych (NatCat) i w ten sposób zapobiec „iluzji ubezpieczenia” (tj. sytuacji, w której klient błędnie wierzy, że jego nieruchomość jest objęta zdarzeniami NatCat). Taką tezę postawiła w raporcie zatytułowanym „Katastrofy naturalne, czy Twój dom jest chroniony?” opublikowanym 19 maja 2025 r. W analizie EIOPA zawarte są w szczególności wnioski urzędu dotyczące konstruowania IPID w przypadku ubezpieczenia domów od ryzyk NatCat. Wiele rekomendacji EIOPA w tym zakresie ma jednak charakter uniwersalny i może być wskazówką przy formułowaniu IPID nie tylko w przypadku ryzyk NatCat.

Przyczyny opracowania raportu przez EIOPA

EIOPA doszła do wniosku, że nawet w przypadkach, gdy ochrona NatCat jest dostępna dla właścicieli nieruchomości prywatnych, często nie decydują się oni na jej zakup. W ocenie EIOPA może być to skutkiem m.in. niewystarczającego poziomu informacji przedkontraktowych dostarczanych klientom przez dystrybutorów ubezpieczeń. Zgodnie z ostatnim badaniem Eurobarometr, co piąty konsument nie jest pewny co do tego, jaki zakres ochrony w zakresie NatCat posiada. Mając to na uwadze, EIOPA zbadała IPID dotyczące ubezpieczeń nieruchomości prywatnych pod kątem ich klarowności dla klientów. Przede wszystkim EIOPA oceniła, czy informacje dotyczące ochrony NatCat oraz jej wyłączenia zostały przedstawione w jasny i zrozumiały sposób. W ramach raportu EIOPA opisała dobre przykłady w IPID oraz miejsca, które wymagają poprawy.

EIOPA stwierdziła, że obecnie istnieje luka ubezpieczeniowa w zakresie ubezpieczeń nieruchomości od ryzyk NatCat. Zgodnie z ostatnim badaniem Eurobarometr, tylko 18% konsumentów deklarowało posiadanie ubezpieczenia nieruchomości w zakresie NatCat. Co więcej, w związku z tym, że ryzyko to będzie w zbliżających się latach coraz bardziej odczuwalne dla klientów, luka ubezpieczeniowa w tym zakresie będzie się rozszerzać.

Badanie przeprowadzone przez EIOPA objęło próbę 8 państw członkowskich, 29 zakładów ubezpieczeń, 45 IPID i 22 dokumenty ogólnych warunków ubezpieczeń.

Niejasny i nieprecyzyjny język IPID

EIOPA zwróciła uwagę, że język, jakim posługują się IPID częstokroć jest niejasny i niespójny. EIOPA negatywnie ocenia posługiwanie się w IPID nie językiem prostym, a prawniczym i ubezpieczeniowym żargonem. Wiele IPID zawierało bardzo generalne opisy wyłączeń jak np. „wszystkie ryzyka nie objęte ochroną ubezpieczeniową”. Ponadto, często ryzyka objęte ochroną również nie były opisywane w sposób precyzyjny. Np. wskazywano w kategorii „Co obejmuje ochrona?”, że są w niej uwzględnione „zdarzenia atmosferyczne”, albo „katastrofy naturalne”. Takie konstruowanie IPID zdaniem EIOPA, bez wskazania, gdzie w OWU te terminy są zdefiniowane albo w ogóle brak ich definicji albo spójności z OWU powoduje, że IPID jest niejasny dla klienta.