Podsumowanie

Polski Akt o Dostępności będzie miał zastosowanie do oferowania lub świadczenia usług ubezpieczeniowych na rzecz konsumentów drogą elektroniczną z wykorzystaniem strony internetowej lub aplikacji mobilnej. W związku z tym jego wdrożenie będzie dotyczyło głównie aktualizacji oprogramowania i systemów służących zawieraniu i obsłudze umów ubezpieczenia w zakresie ich dostępności. To z kolei może być proces czasochłonny, wymagający wysiłku organizacyjnego (w tym w warstwie technicznej oraz prawnej) i poniesienia określonych kosztów.

Warto też pamiętać, że zapewnienie wysokiej dostępności może być cechą produktu ubezpieczeniowego, która świadczy o jego zrównoważonym charakterze w kwestiach społecznych. W tym zakresie Polski Akt o Dostępności może być inspiracją dla podmiotów planujących wprowadzenie do oferty zrównoważonych ubezpieczeń niepowiązanych z kwestiami środowiskowymi.

Artykuł został opublikowany w ramach cyklu "Zrównoważone ubezpieczenia" 20 lutego 2025 r. w Dzienniku Ubezpieczeniowym.

Polski Akt o Dostępności znajdzie zastosowanie do przystępowania do umów grupowych, jeśli czynność ta będzie odbywać się kanałami elektronicznymi opisanymi w ustawie. Do innych usług świadczonych drogą elektroniczną (np. aplikacje i formularze służące do kontaktu z klientem, zgłaszania szkód lub wznawiania umów) należy podejść w sposób analogiczny do przystąpienia do umowy grupowej.

Wątpliwość 1: Czy Polski Akt o Dostępności będzie miał zastosowanie do dystrybucji ubezpieczeń?

Polski Akt o Dostępności będzie miał zastosowanie do dystrybucji ubezpieczeń wobec konsumentów odbywającej się na odległość (tj. bez równoczesnej obecności obu stron) drogą elektroniczną przez strony internetowe i urządzenia mobilne (np. smartfony, tablety). Innymi słowy, dystrybucja ubezpieczeń będzie podlegać wymogom dostępności usług, jeśli zostanie zakwalifikowana jako usługa handlu elektronicznego.

Zgodnie z Polskim Aktem o Dostępności usługi handlu elektronicznego to „usługi oferowane lub świadczone na odległość przez strony internetowe i urządzenia mobilne, drogą elektroniczną i na indywidualne żądanie konsumenta w celu zawarcia umowy”. Nie ma wątpliwości, że dystrybucja ubezpieczeń stanowi oferowanie klientom usługi ochrony ubezpieczeniowej. Jeśli zatem jest prowadzona w sposób opisany w ww. definicji (np. zakup ubezpieczenia umożliwia dedykowana aplikacja mobilna albo odbywa się on bezpośrednio przez stronę internetową), to podlega rygorom ustawy.

Polski Akt o Dostępności nie znajdzie zaś zastosowania do sprzedaży ubezpieczeń, która ma miejsce przy obecności obu stron, czy też, gdy odbywa się na odległość, ale nie drogą elektroniczną (np. przesłanie dokumentów pocztą). Ponadto, wymogi dostępności nie będą dotyczyć dystrybucji ubezpieczeń wobec klientów, którzy nie są konsumentami.

Wątpliwość 2: Czy Polski Akt o Dostępności będzie miał zastosowanie do przystępowania do umów ubezpieczenia grupowego?

W mojej ocenie Polski Akt o Dostępności znajdzie zastosowanie do przystępowania do umów grupowych, jeśli czynność ta będzie odbywać się kanałami elektronicznymi opisanymi w ustawie. Uważam bowiem, że termin „usługa” w ramach definicji handlu elektronicznego należy rozumieć szeroko (analogicznie do Europejskiej Dyrektywy o Dostępności oraz ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną). „Oferowaną usługą” w rozumieniu Polskiego Aktu o Dostępności będzie zatem nie tylko zawarcie umowy ubezpieczenia z wykorzystaniem aplikacji mobilnej, ale też usługa polegająca na umożliwieniu przystępowania ubezpieczonym w ten sposób do już zawartej umowy ubezpieczenia grupowego (na marginesie, taką sytuację można też kwalifikować jako „świadczenie usługi” ubezpieczeniowej w ramach zawartej umowy ubezpieczenia, które także objęte jest definicją usługi handlu elektronicznego).

Sądzę, że do innych usług świadczonych drogą elektroniczną (np. aplikacje i formularze służące do kontaktu z klientem, zgłaszania szkód lub wznawiania umów) należy podejść w sposób analogiczny do przystąpienia do umowy grupowej.

Organ nadzoru będzie mógł podejmować wobec podmiotów nadzorowanych czynności kontrolne, a w razie stwierdzenia naruszeń np. zakazywać oferowania lub świadczenia usługi (art. 65 ust. 1 ustawy) i nakładać kary pieniężne (art. 73 i in. ustawy).

Wymagania dotyczące dostępności usług

Usługi objęte Polskim Aktem o Dostępności muszą spełniać trzy grupy wymagań:

1. Wymogi dostępności produktów - do oferowania i świadczenia usług należy wykorzystywać produkty spełniające wymagania dostępności określone w art. 7-11 ustawy (np. interfejs użytkownika musi umożliwiać komunikowanie się zapewniając dostępność przez różne kanały sensoryczne i obejmować rozwiązania alternatywne dla elementów wizualnych, dźwiękowych, mowy i dotykowych).

2. Ogólne wymogi dostępności usług - oferowanie i świadczenie usług musi spełniać ogólne wymogi dostępności określone w art. 12 ust. 2 ustawy. Zgodnie z nimi usługodawca ma np. obowiązek udzielania informacji na temat oferowanych i świadczonych usług w określony sposób. Musi się to bowiem m.in. odbywać z pomocą więcej niż jednego kanału sensorycznego, w formatach tekstowych umożliwiających ich wykorzystanie w alternatywnej i wspomagającej komunikacji, z uwzględnieniem określonych wymogów co do prezentacji tekstu (czcionka, odstępy, kontrast, wiersze, akapity) oraz z alternatywną prezentacją treści nietekstowych.

3. Szczegółowe wymogi dostępności dla określonych rodzajów usług – konkretne rodzaje usług muszą spełniać dodatkowe wymagania dla nich przewidziane (np. usługi handlu elektronicznego zgodnie z art. 18 ustawy).

Odpowiedzialność za zapewnienie dostępności usług

Za zapewnienie spełnienia wymagań dostępności usług będzie odpowiadał usługodawca (tj. podmiot, który świadczy usługę lub oferuje świadczenie usługi konsumentowi). Usługodawca musi oceniać zgodność usługi z wymaganiami dostępności, z czym wiążą się dodatkowe obowiązki (np. uwzględnienie w regulaminie świadczenia usług informacji o tym, w jaki sposób usługa spełnia wymagania dostępności).

Jeśli ocena zgodności będzie negatywna, usługodawca musi poinformować o tym oraz o podjętych działaniach naprawczych organ nadzorujący (np. dla usług bankowości detalicznej jest to Rzecznik Finansowy). Organ nadzoru będzie mógł podejmować wobec podmiotów nadzorowanych czynności kontrolne, a w razie stwierdzenia naruszeń np. zakazywać oferowania lub świadczenia usługi (art. 65 ust. 1 ustawy) i nakładać kary pieniężne (art. 73 i in. ustawy).

prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń

Celem Polskiego Aktu o Dostępności jest polepszenie dostępności powszechnych w obrocie produktów i usług dla osób ze szczególnymi potrzebami (np. osób starszych, z niepełnosprawnościami, napotykających inne bariery dostępu). Nowe przepisy wejdą w życie 28 czerwca 2025 r.

Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!

Podobne wpisy

Polski Akt o Dostępności można zaliczyć do prawa zrównoważonego rozwoju dotyczącego kwestii społecznych. Jego celem jest bowiem polepszenie dostępności powszechnych w obrocie produktów i usług dla osób ze szczególnymi potrzebami (np. osób starszych, z niepełnosprawnościami, napotykających inne bariery dostępu). Nowe przepisy wejdą w życie 28 czerwca 2025 r. i nałożą na przedsiębiorców obowiązki w zakresie dostępności, za których naruszenie będą grozić sankcje.

Zmiany obejmą także rynek ubezpieczeniowy. W dzisiejszym artykule omawiam podstawowe informacje na temat Polskiego Aktu o Dostępności i związane z nim „ubezpieczeniowe” wątpliwości (pełna nazwa: ustawa z dnia 26 kwietnia 2024 r. o zapewnieniu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze).

Produkty i usługi objęte Polskim Aktem o Dostępności

Polski Akt o Dostępności ma zastosowanie do wskazanych w nim:

► produktów - obejmujących w szczególności sprzęt komputerowy, tablety, smartfony, czytniki e-booków oraz ich systemy operacyjne, a także terminale płatnicze, bankomaty, wpłatomaty, automaty biletowe, urządzenia odprawy, terminale przeznaczone do udzielania informacji,

► usług - telekomunikacyjnych, audiowizualnych usług medialnych, rozpowszechniania e-booków, towarzyszących usługom transportowym, bankowości detalicznej a także usług handlu elektronicznego.

Z punktu widzenia rynku ubezpieczeniowego kluczowa będzie kwestia dostępności usług. W dalszej części artykułu omawiam pokrótce regulacje w tym zakresie.