Podsumowanie
Regulacje ESG dotyczące zarządzania produktami ubezpieczeniowymi, wprowadzone przez Rozporządzenie delegowane Komisji 2021/1257, bez większego rozgłosu wpłynęły na prawo ubezpieczeniowe. Pomimo początkowych nieporozumień, jasne jest, że przepisy te obejmują zarówno produkty inwestycyjne, jak i non-life oraz nie nakładają na zakłady ubezpieczeń obowiązku tworzenia zrównoważonych produktów. W przypadku zakładów ubezpieczeń majątkowych regulacje te powinny stanowić główną – obok Taksonomii – podstawę opracowywania zrównoważonych produktów ubezpieczeniowych.
Artykuł został opublikowany w ramach cyklu "Zrównoważone ubezpieczenia" 8 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ubezpieczeniowym.
Rozporządzenie dot. zarządzania produktem w ogóle nie posługuje się pojęciem "zrównoważonego produktu ubezpieczeniowego" a tym bardziej nie zawiera jego uniwersalnej definicji. Nie wskazuje też wprost cech, jakie zrównoważony produkt ubezpieczeniowy powinien posiadać. Można z niego wyczytać jednak pewne zasady tworzenia produktu ubezpieczeniowego o profilu związanym ze zrównoważonym rozwojem.
Mit IV: Rozporządzenie dot. zarządzania produktem mówi czym jest zrównoważony produkt ubezpieczeniowy
Ten akt prawny w ogóle nie posługuje się pojęciem „zrównoważonego produktu ubezpieczeniowego”, a tym bardziej nie zawiera jego uniwersalnej definicji. Nie wskazuje też wprost cech, jakie zrównoważony produkt ubezpieczeniowy powinien posiadać. Znajdziemy w nim natomiast wymogi proceduralne dotyczące cyklu życia produktu ubezpieczeniowego uwzględniającego cele klientów związane ze zrównoważonym rozwojem, które mogą stanowić pewne wskazówki dla twórców.
W ich ramach należy kierować się m. in. następującymi zasadami przy tworzeniu produktu ubezpieczeniowego o profilu związanym ze zrównoważonym rozwojem:
Wdrożyć przepisy Rozporządzenia do procedur wewnętrznych dotyczących zarządzania produktem
Zapewnić, aby personel tworzący i dystrybuujący produkt miał odpowiednią wiedzę z zakresu zrównoważonego rozwoju
Zapewnić, aby produkt przeszedł pełną i udokumentowaną ścieżkę proceduralną uwzględniającej cele klientów związane ze zrównoważonym rozwojem (np. gdy „stary” produkt ma cechy „zrównoważonego”, ale nie przeszedł pełnej ścieżki proceduralnej powinien ją przejść, by móc być jako taki oferowany klientom)
Precyzyjnie określić grupę docelową (Rozporządzenie wyłącza obowiązek określenia antygrupy w stosunku do preferencji w zakresie zrównoważonego rozwoju)
Produkt musi być związany z czynnikiem zrównoważonego rozwoju (czyli niekoniecznie z kwestią środowiskową, ale może także odnosić się np. do elementów S)
Rozporządzenie dot. zarządzania produktem ani żadna inna regulacja nie nakłada na zakłady ubezpieczeń obowiązku stworzenia zrównoważonych produktów ubezpieczeniowych.
Mit II: regulacje ESG w Rozporządzeniu dot. zarządzania produktem nałożyły obowiązek stworzenia zrównoważonych produktów
Zdarzało się, że nowe regulacje były rozumiane jako nakładające na zakłady ubezpieczeń obowiązek stworzenia zrównoważonych produktów ubezpieczeniowych. Taki nakaz nie ma jednak źródła w żadnym przepisie Rozporządzenia dot. zarządzania produktem ani też bezpośrednio w żadnej innej regulacji ESG. Obecnie ewentualny „obowiązek” tworzenia zrównoważonych produktów może wynikać z presji rynku, strategii biznesowej danego podmiotu albo grupy kapitałowej.
Mit III: regulacje ESG w Rozporządzeniu dot. zarządzania produktem należy stosować do wszystkich istniejących produktów
Początkowo można było spotkać się z opinią, że regulacje ESG w Rozporządzeniu dot. zarządzania produktem obejmują swoim zakresem wszystkie produkty dystrybuowane przez zakłady ubezpieczeń (niezależnie od tego, czy uwzględniają one cele klientów w zakresie zrównoważonego rozwoju, czy też nie). To błędne rozumienie wynikało m. in. z nie zawsze jasnego tekstu dokumentu. Natomiast motyw 5 Rozporządzenia delegowanego Komisji 2021/1257 od początku wyraźnie wskazywał, że czynniki zrównoważonego rozwoju powinny być uwzględniane w odniesieniu do tych produktów, które przeznaczone są do dystrybucji wśród klientów poszukujących produktów ubezpieczeniowych o profilu związanym ze zrównoważonym rozwojem. W konsekwencji, jeżeli produkt nie został stworzony albo zmieniony dla zaspokojenia wymagań tej grupy klientów, to regulacje te nie wiążą z nim dodatkowych obowiązków.
prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń
Przed dokładną lekturą Rozporządzenia często przyjmowano, że kwestie ESG mają znaczenie wyłącznie dla produktów inwestycyjnych. Wielu uczestników rynku nie zauważyło, że „po cichu” przepisy unijne dotyczące ESG objęły także produkty non-life.
Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!
2 sierpnia 2024 roku minęły dwa lata od wejścia w życie jednej z pierwszych ściśle ubezpieczeniowych regulacji ESG – Rozporządzenia delegowanego Komisji 2021/1257. Przepisy te wprowadziły istotne modyfikacje do krajobrazu prawnego IDD, wymuszając uwzględnienie kwestii ESG w zarządzaniu i nadzorze nad produktami ubezpieczeniowymi. Zmiany te zostały wprowadzone poprzez modyfikację Rozporządzenia delegowanego Komisji 2017/2358 („Rozporządzenie dot. zarządzania produktem”) i weszły w życie bez większego rozgłosu. To prawdopodobnie spowodowało, że były nie zawsze prawidłowo rozumiane. Skutkiem tego były nieporozumienia i mity na ich temat, które w pewnym zakresie funkcjonują nadal.
Mit I: regulacje ESG w Rozporządzeniu dot. zarządzania produktem nie mają zastosowania do produktów non-life
Przed dokładną lekturą Rozporządzenia często przyjmowano, że kwestie ESG mają znaczenie wyłącznie dla produktów inwestycyjnych i pozostają bez wpływu na produkty non-life. Być może wynikało to wówczas z funkcjonowania od dłuższego czasu w obrocie regulacji SFDR, którą słusznie wiązano z takimi ubezpieczeniami. Ponadto, Rozporządzenie delegowane Komisji 2021/1257 rzeczywiście, obok Rozporządzenia dot. zarządzania produktem, zmieniło akt prawny odwołujący się do dystrybucji ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych (tj. Rozporządzenie delegowane Komisji 2017/2359). Warto też przypomnieć, że to wokół tej zmiany odbyło się zdecydowanie więcej dyskusji (m. in. w związku ze sposobem badania preferencji klientów produktów inwestycyjnych w zakresie zrównoważonego rozwoju, odnośnie do czego EIOPA wydała dodatkowe wytyczne).
Takiego rozgłosu nie doczekały się w tamtym czasie zmiany do Rozporządzenia dot. zarządzania produktem. Być może z tej przyczyny wielu uczestników rynku nie zauważyło, że „po cichu” przepisy unijne dotyczące ESG objęły także produkty non-life. W konsekwencji, dziś Rozporządzenie dot. zarządzania produktem jest dla produktów non-life kluczowym i niemal jedynym (obok Taksonomii) aktem prawnym regulującym tematykę ESG (na co zwracała uwagę także EIOPA w Poradzie nt. greenwashingu).