Czy implementacja CSRD „last minute” się uda?

Teraz przedsiębiorcom pozostaje czekać, czy zmiany przewidziane przez projekt ustawy wdrażającej CSRD zostaną wprowadzone w życie na czas. Szczególnie dużo komplikacji może wystąpić, jeśli ustawy z jakichś względów nie uda się uchwalić. W takim przypadku działy prawne i compliance będą musiały głęboko przeanalizować kwestię tego, czy obowiązek raportowania za rok 2024 na gruncie polskiego prawa powstał. Zapewne najbardziej szczegółowo tę kwestię będą weryfikować te podmioty, które są najmniej zaawansowane we wdrażaniu raportowania zrównoważonego rozwoju.

Artykuł został opublikowany w ramach cyklu "Zrównoważone ubezpieczenia" 3 października 2024 r. w Dzienniku Ubezpieczeniowym.

W przypadku outsourcingu firma audytorska przeprowadzająca atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju będzie musiała posiadać dostęp do danych związanych z powierzonymi czynnościami lub funkcjami.

Zmiany w ustawie o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej

Poza ogólnymi regulacjami odnoszącymi się do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju wszystkich przedsiębiorców, projekt ustawy wdrażającej CSRD wprowadza kilka zmian dotyczących sektora ubezpieczeniowego, które będą wymagały określonych zmian w regulacjach wewnętrznych.

Zmiany ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej obejmują następujące obszary:

1. Outsourcing - zmianie ulegnie art. 74 pkt 2 ustawy dotyczący warunków, pod którymi zakłady mogą dokonywać outsourcingu. W przypadku outsourcingu firma audytorska przeprowadzająca atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju będzie musiała posiadać dostęp do danych związanych z powierzonymi czynnościami lub funkcjami.

2. Notyfikacja o zmianie firmy audytorskiej  - zgodnie ze zmienionym art. 282 ust. 2 ustawy zakłady będą musiały zawiadomić organ nadzoru o zmianie firmy audytorskiej przeprowadzającej atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju w terminie 7 dni od dnia zmiany tej firmy.

3. Obowiązki biegłych rewidentów - stosownie do art. 283 ust. 1 ustawy biegły rewident będzie miał obowiązek informowania organu nadzoru o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas przeprowadzania atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zakładu. Biegły rewident, zgodnie z art. 283 ust. 3 ustawy, na żądanie organu nadzoru będzie też zobowiązany do przekazania mu informacji i wyjaśnień dotyczących sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zakładu.

4. Uprawnienia organu nadzoru – w związku ze sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju dodatkowe uprawnienia wobec zakładów uzyska organ nadzoru. Np. zgodnie z art. 335 ust. 6 ustawy organ nadzoru będzie mógł, w zakresie niezbędnym dla celów nadzoru, żądać przekazania informacji od biegłego rewidenta przeprowadzającego atestację sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zakładu. Ponadto, organ nadzoru zgodnie z nowym art. 362 ust. 3a ustawy będzie mógł zastosować sankcje przewidziane w ustawie także w przypadku niezastosowania się przez zakład do obowiązku zlecenia biegłemu rewidentowi atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju sporządzonej przez zakład. Z kolei na podstawie art. 334 ustawy KNF, w razie stwierdzenia nieprawidłowości w atestacji, będzie mógł zobowiązać zakład do ponownego przeprowadzenia atestacji innemu biegłemu rewidentowi.

Zgodnie z projektem ustawy wdrażającej CSRD sprawozdanie zrównoważonego rozwoju ma zasadniczo być wyodrębnioną częścią sprawozdania z działalności jednostki.

Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju

W centrum projektu są zmiany do ustawy o rachunkowości, a w szczególności dodanie do niej Rozdziału 6c „Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju”. Projekt wprost wskazuje, że przepisy rozdziału stosuje się do jednostek będących zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji.

Zgodnie z projektem m. in.:

• sprawozdanie zrównoważonego rozwoju ma zasadniczo być wyodrębnioną częścią sprawozdania z działalności jednostki,

• sprawozdania zrównoważonego rozwoju sporządza się na podstawie ESRS (Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju),

• doprecyzowano warunki, na jakich jednostki zależne są zwolnione z samodzielnej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju,

• wprowadzono zmiany dotyczące odpowiedzialności za sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju.

Atestacja sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju

Obok zmian do ustawy o rachunkowości, kluczowe będą regulacje modyfikujące ustawę o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Znajdujemy w niej w szczególności zasady, na jakich sprawozdania zrównoważonego rozwoju będą podlegały obowiązkowej atestacji przeprowadzanej przez biegłego rewidenta.

Kluczowym elementem w ramach atestacji będzie opinia biegłego rewidenta w zakresie:

• zgodności sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z obowiązującymi przepisami prawa, w tym zgodności z ESRS,

• zgodności z ESRS procesu oceny podwójnej istotności,

• zgodności oznakowania sprawozdania z przepisami unijnymi (XHTML, iXBRL),

• zgodności sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z wymogami sprawozdawczymi Taksonomii (tzw. nota taksonomiczna).

prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń

Dobra wiadomość jest taka, że projekt ustawy wdrażającej CSRD istnieje. Ostatni projekt jest bardzo „świeży”. Jest datowany na 24 września a został udostępniony przez Rządowe Centrum Legislacji w dniu 28 września 2024 r. Zła wiadomość - można mieć poważne wątpliwości, czy projekt zdąży do końca tego roku przejść przez cały proces legislacyjny, ponieważ jeszcze nawet nie został skierowany do Sejmu.

Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!

Podobne wpisy

Większość zakładów oraz ubezpieczeniowych grup kapitałowych od miesięcy poważnie przygotowuje się do raportowania zrównoważonego rozwoju. Na ten cel przeznaczane są znaczące środki finansowe, operacyjne i osobowe. W związku z tym sektor ubezpieczeniowy jest obecnie prawie gotowy na wdrożenie CSRD (tj. dyrektywy w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego).

Jednakże tego samego nie może powiedzieć o sobie nasze państwo, na co zwróciła uwagę Komisja Europejska, która 26 września 2024 r. wezwała 17 państw członkowskich, w tym Polskę, do niezwłocznej implementacji CSRD. Polska do dzisiaj nie uchwaliła bowiem ustawy wdrażającej CSRD.

Status prac nad projektem ustawy wdrażającej CSRD

Dobra wiadomość jest taka, że projekt ustawy wdrażającej CSRD istnieje. Ostatni projekt jest bardzo „świeży”. Jest datowany na 24 września a został udostępniony przez Rządowe Centrum Legislacji w dniu 28 września 2024 r. Zła wiadomość - można mieć poważne wątpliwości, czy projekt zdąży do końca tego roku przejść przez cały proces legislacyjny, ponieważ jeszcze nawet nie został skierowany do Sejmu. Tymczasem posiedzeń Sejmu do końca tego roku jest coraz mniej. Oczywiście, w polskim parlamencie widzieliśmy już ustawy uchwalane w jedną noc. Natomiast można zadać retoryczne pytanie, czy w przypadku regulacji wprowadzających rozległe obowiązki sprawozdawcze dla przedsiębiorców już za obecny rok obrotowy, taki sposób postępowania jest prawidłowy? Przypomnę, że czas na implementację wynikający z CSRD upłynął 6 lipca 2024 r.

Zakres projektu ustawy wdrażającej CSRD

Projekt ustawy wdrażającej CSRD obejmuje 124 strony niełatwego do analizy tekstu. Ustawa będzie bowiem zmieniać szereg specjalistycznych przepisów prawa. Zmiany obejmą w szczególności ustawę o rachunkowości oraz ustawę o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Modyfikacje nie ominą także ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Poniżej skupiam się właśnie na tych zmianach a o kwestiach ogólnych piszę tylko w niezbędnym zakresie (ogólne informacje na temat raportowania zrównoważonego rozwoju omówiłem bowiem w artykule CSRD: podstawowe informacje o raportowaniu zrównoważonego rozwoju, który może być wstępem do dzisiejszej lektury).