Podsumowanie
Wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy antygreenwashingowej będzie ważnym wydarzeniem i potwierdzeniem faktu, że ryzyko greenwashingu wymaga mitygacji także przez rynek ubezpieczeniowy. Jak jednak wielokrotnie wskazywałem w swoich artykułach, przepisy sankcjonujące greenwashing istnieją już dzisiaj i kwestia ta powinna być przedmiotem zainteresowania nie tylko działów marketingowych, ale także prawnych i compliance (zob. np. 5 regulacji dotyczących greenwashingu, które trzeba znać). Potwierdzeniem moich tez są ostatnie działania Prezesa UOKiK, który wszczął wobec czterech topowych spółek z branży logistycznej postępowania w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów (zob. Greenwashing pod lupą UOKiK: pierwsze zarzuty). Niewątpliwie jednak implementacja dyrektywy antygreenwashingowej ułatwi działania Prezesowi UOKiK – wiele bowiem zarzucanych przez niego ostatnio praktyk zostanie wpisanych na czarną listę nieuczciwych praktyk rynkowych (np. twierdzenia o ekologiczności całego produktu lub działalności, gdy dotyczą tylko jednego aspektu lub rodzaju działalności, czy też przedstawianie wymogów prawnych jako cechy wyróżniającej ofertę przedsiębiorcy).
W art. 5 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym pojawią się nowe informacje, których mogą dotyczyć działania wprowadzające w błąd. Będą to m.in. główne cechy produktu, takie jak jego cechy środowiskowe lub społeczne, aspekty związane z obiegiem zamkniętym, takie jak trwałość, możliwość naprawy lub zdatność do recyklingu.
Rozszerzenie katalogu informacji, które mogą być przedmiotem praktyki wprowadzającej w błąd
W art. 5 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym pojawią się nowe informacje, których mogą dotyczyć działania wprowadzające w błąd. Będą to główne cechy produktu, takie jak jego dostępność, związane z nim korzyści, ryzyko, wykonanie, skład, cechy środowiskowe lub społeczne, wyposażenie dodatkowe, aspekty związane z obiegiem zamkniętym, takie jak trwałość, możliwość naprawy lub zdatność do recyklingu, usługi po sprzedaży i procedura reklamacyjna, sposób i data produkcji lub świadczenia, dostawa, przydatność, zastosowanie, ilość, specyfikacja, pochodzenie geograficzne lub handlowe, spodziewane rezultaty jego zastosowania lub wyniki i istotne cechy testów lub kontroli przeprowadzonych na produkcie.
Zaniechanie wprowadzające w błąd
Modyfikacje będą także dotyczyć zaniechań wprowadzających w błąd, o których mowa w art. 6 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym. Określono istotne informacje, których pominięcie może oznaczać zaniechanie wprowadzające w błąd w przypadku świadczenia przez przedsiębiorcę usługi polegającej na porównaniu produktów i przekazywaniu konsumentowi informacji dotyczących cech środowiskowych lub społecznych lub aspektów związanych z obiegiem zamkniętym, takich jak trwałość, możliwość naprawy lub zdatność do recyklingu, produktów lub dostawców tych produktów.
Zmiany w ustawie o prawach konsumenta
Do ustawy o prawach konsumenta zostaną wprowadzone nowe obowiązki:
► Przekazania informacji o istnieniu prawnego obowiązku zapewnienia zgodności towaru z umową;
► Przekazania informacji o udzieleniu przez producenta handlowej gwarancji trwałości;
► Poinformowania konsumentów przed zawarciem umowy o istnieniu prawnego obowiązku zapewnienia zgodności treści cyfrowych i usług cyfrowych z umową;
► Poinformowania konsumentów o minimalnym okresie dokonywania aktualizacji oprogramowania w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi, treści cyfrowych oraz usług cyfrowych;
► Poinformowanie konsumentów możliwości i zasadach naprawy;
► Poinformowanie konsumentów o ekologicznych opcjach dostawy towarów.
Katalog „czarnych praktyk rynkowych”, czyli praktyk uznawanych za nieuczciwe w każdych okolicznościach, zawarty obecnie w art. 7 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zostanie rozszerzony aż o 12 nowych praktyk.
Rozszerzenie katalogu „czarnych praktyk rynkowych”
Katalog „czarnych praktyk rynkowych”, czyli praktyk uznawanych za nieuczciwe w każdych okolicznościach, zawarty obecnie w art. 7 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zostanie rozszerzony aż o 12 nowych praktyk (!).
Będą to następujące praktyki:
► Umieszczanie oznakowania dotyczącego zrównoważonego charakteru, które nie jest oparte na systemie certyfikacji ani nie zostało ustanowione przez organy publiczne.
► Formułowanie ogólnego twierdzenia dotyczącego ekologiczności, gdy przedsiębiorca nie jest w stanie wykazać uznanej wysokiej efektywności ekologicznej istotnej dla tego twierdzenia.
► Twierdzenia o ekologiczności całego produktu lub działalności, gdy dotyczą tylko jednego aspektu lub rodzaju działalności.
► Twierdzenie, że produkt ma neutralny, ograniczony lub pozytywny wpływ na środowisko pod względem emisji gazów cieplarnianych, uzasadniane kompensowaniem emisji.
► Przedstawianie wymogów prawnych jako cechy wyróżniającej ofertę przedsiębiorcy.
► Zatajanie informacji, że aktualizacja oprogramowania wpłynie negatywnie na funkcjonowanie towarów lub usług cyfrowych.
► Przedstawianie aktualizacji jako niezbędnej, gdy poprawia ona jedynie funkcjonalność.
► Reklamowanie towaru z cechą ograniczającą trwałość, mimo że przedsiębiorca posiada informacje o tej cesze.
► Fałszywe twierdzenie o trwałości towaru w normalnych warunkach użytkowania.
► Przedstawianie towaru jako nadającego się do naprawy, gdy tak nie jest.
► Nakłanianie do przedwczesnej wymiany materiałów eksploatacyjnych bez technicznej potrzeby.
► Zatajanie lub fałszywe twierdzenie o ograniczeniu funkcjonalności przy użyciu nieoryginalnych części lub materiałów.
Nowe praktyki wprowadzające w błąd
Do art. 5 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym zostaną dodane dwie nowe praktyki wprowadzające w błąd:
► Formułowanie twierdzeń dotyczących osiągnięcia w określonym terminie celu ekologicznego, np. w postaci neutralności klimatycznej, redukcji emisji dwutlenku węgla lub podobnego, w sytuacji gdy przedsiębiorca nie może przedstawić planu realizacji takiego celu;
► Reklamowanie korzyści dla konsumentów, które są nieistotne i nie wynikają z żadnej cechy produktu lub działalności przedsiębiorcy.
prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń
Nie jest planowane wprowadzenie całkiem nowej ustawy implementującej unijne przepisy. Wdrożone zmiany będą bazować na istniejących obecnie rozwiązaniach prawnych i instytucjonalnych. Wobec tego część zmian zostanie wdrożonych w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, a pozostałe w ustawie o prawach konsumenta.
Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!
Podobne wpisy
Plany rządu dotyczące wdrożenia dyrektywy antygreenwashingowej
4 sierpnia 2025 r. opublikowano założenia do projektu ustawy implementującej w Polsce dyrektywę antygreenwashingową. Przyjęcie projektu przez Radę Ministrów planowane jest na pierwszy kwartał 2026 r., czyli standardowo na ostatnią chwilę, bowiem dyrektywa antygreenwashingowa powinna zostać implementowana do polskiego porządku prawnego do 26 marca 2026 r.
Dyrektywa antygreenwashingowa
O dyrektywie antygreenwashingowej (pełna nazwa: Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/825 z dnia 28 lutego 2024 r. w sprawie zmiany dyrektyw 2005/29/WE i 2011/83/UE w odniesieniu do wzmocnienia pozycji konsumentów w procesie transformacji ekologicznej poprzez lepszą ochronę przed nieuczciwymi praktykami oraz lepsze informowanie) pisałem już kilkukrotnie (zob. Dyrektywa antygreenwashingowa: nieuczciwe praktyki handlowe z obszaru ESG). W pewnym uproszczeniu, celem dyrektywy antygreenwashingowej jest wprowadzenie wprost do katalogu nieuczciwych praktyk handlowych takich, które odnoszą się do kwestii środowiskowych, społecznych i zarządczych (ESG).
Prezes UOKiK proponuje zmiany obowiązujących przepisów
Nie jest planowane wprowadzenie całkiem nowej ustawy implementującej unijne przepisy. Wdrożone zmiany będą bazować na istniejących obecnie rozwiązaniach prawnych i instytucjonalnych. Wobec tego część zmian zostanie wdrożonych w ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, a pozostałe w ustawie o prawach konsumenta. Organem, który będzie stał na straży przestrzegania nowych obowiązków, będzie nadal Prezes UOKiK. Organ ten jest odpowiedzialny także za opracowanie projektu przepisów implementujących dyrektywy.