Podsumowanie

Kierunek zmian, do których chciałaby zmierzać Komisja, uważam za prawidłowy. Hasło „simplification revolution” brzmi chwytliwie i pewnie trudno się z nim nie zgodzić. Natomiast oczywiście diabeł będzie tkwił w szczegółach, których na dzisiaj po prostu jeszcze nie znamy i na które z niecierpliwością czekamy. Niestety, w trakcie oczekiwania pojawiło się kilka znaków ostrzegawczych.  

Alarmujący jest na pewno brak zaufania do działań podejmowanych przez Komisję, nie tylko organizacji pozarządowych, ale także biznesu. Ten, jak wiemy dobrze na przykładzie rynku ubezpieczeniowego, z obciążającymi regulacjami prędzej czy później potrafi sobie efektywnie poradzić. Trudniej natomiast jest mu walczyć z nieprzewidywalnością prawodawcy i częstą zmianą podejścia. Stąd prawdopodobnie strach biznesu przed otwarciem na nowo dyskusji na temat regulacji ESG. Myślę, że przedsiębiorcy boją się po prostu, że rzekome uproszczenie doprowadzi ostatecznie do większego skomplikowania.

Problematyczny jest także sposób i moment procedowania zmian. Złośliwie można powiedzieć, że w okresie polskiej prezydencji w Radze UE europejski ustawodawca zapatrzył się na „wypracowane” w Polsce wątpliwe standardy legislacyjne - ograniczanie konsultacji publicznych (przykład: brak otwartych konsultacji pakietu Omnibus), zmiana przepisów, zanim jeszcze weszły w życie (przykład: CSDDD), ewentualnie zanim jakkolwiek zostały przetestowane w praktyce (przykład: CSRD).

Artykuł został opublikowany w ramach cyklu "Zrównoważone ubezpieczenia"  6 lutego 2025 r. w Dzienniku Ubezpieczeniowym.

Alarmujący jest na pewno brak zaufania do działań podejmowanych przez Komisję, nie tylko organizacji pozarządowych, ale także biznesu. Ten, jak wiemy dobrze na przykładzie rynku ubezpieczeniowego, z obciążającymi regulacjami prędzej czy później potrafi sobie efektywnie poradzić. Trudniej natomiast jest mu walczyć z nieprzewidywalnością prawodawcy i częstą zmianą podejścia. Stąd prawdopodobnie strach biznesu przed otwarciem na nowo dyskusji na temat regulacji ESG. Myślę, że przedsiębiorcy boją się po prostu, że rzekome uproszczenie doprowadzi ostatecznie do większego skomplikowania.

Wątpliwości biznesu i organizacji pozarządowych wokół pakietu Omnibus

Wokół pakietu Omnibus, pomimo szczytnych celów Komisji, powstało sporo wątpliwości. Wyrażają je przedstawiciele biznesu, inwestorzy oraz organizacje pozarządowe.

• Choć cele Komisji związane z uproszczeniem regulacji i ograniczeniem kosztów mają być pozytywne dla biznesu, 17 stycznia 2025 r. swoje obawy dotyczące zmian i braku przewidywalności pakietu Omnibus (m.in. poprzez ryzyko ponownego otwarcia dyskusji nt. wszystkich regulacji ESG) wyraziły największe korporacje, w tym Nestle i Unilever.

• Na wątpliwości dotyczące pakietu Omnibus wskazuje też wystąpienie 212 sygnatariuszy z rynku inwestycyjnego (m.in. fundusze, usługodawcy oraz organizacje zrzeszające inwestorów). Tutaj także poddawana jest pod wątpliwość potrzeba otwarcia na nowo dyskusji na temat regulacji ESG. Ponadto, wskazywana jest celowość technicznego podejścia do istniejących problemów: usunięcie nieścisłości, opracowania wytycznych i rekomendacji wyjaśniających obowiązki, budowania rozwiązań cyfrowych obniżających koszty implementacji czy też zapewnienie interoperacyjności między ESRS a innymi międzynarodowymi standardami raportowania.

• Procesowi opracowywania pakietu Omnibus zarzuca się naruszenie demokratycznych standardów wynikających m.in. z traktatów. W tym kierunku zmierza wystąpienie z 4 lutego 2025 r. szeregu organizacji pozarządowych zajmujących się kwestiami zrównoważonego rozwoju. Zarzucają one brak realnych konsultacji publicznych pakietu Omnibus przed jego ogłoszeniem przez przeprowadzanie rozmów wyłącznie z wybranymi organizacjami zaproszonymi przez Komisję.

Pakietem Omnibus mają zostać objęte w pierwszej kolejności m.in. CSRD, CSDDD i Taksonomia. W trzecim kwartale 2025 r. ma dołączyć do nich SFDR. Pakiet Omnibus ma doprowadzić w szczególności do ograniczenia obowiązków raportowych wszystkich spółek o 25% a MŚP o 35%.

Regulacje ESG objęte pakietem Omnibus

Pakietem Omnibus mają zostać objęte następujące regulacje:

► CSRD (dyrektywa w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju) (zob. więcej w artykule CSRD: podstawowe informacje o raportowaniu zrównoważonego rozwoju).

► CSDDD (dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju) (zob. więcej w artykule CSDDD: obowiązki dot. ESG we własnej działalności i łańcuchach biznesowych oraz plan transformacji klimatycznej).

► Taksonomia (rozporządzenie w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje) (zob. więcej w artykule Taksonomia: kryteria uznania działalności gospodarczej za „zrównoważoną środowiskowo”).

Z informacji, jakie docierają obecnie z portali branżowych wynika, że w trzecim kwartale 2025 r. pakiet Omnibus dotknie także SFDR.

Zgodnie z Kompasem Konkurencyjności, pakiet Omnibus ma doprowadzić m. in. do:

• Ograniczenia obowiązków raportowych dla wszystkich spółek o 25% a dla MŚP o 35%;

• Wprowadzenia obowiązków proporcjonalnych do skali działalności przedsiębiorstw. Regulacje mają zapobiegać m.in. przerzucaniu przez dużych przedsiębiorców obowiązków sprawozdawczych na mniejsze podmioty w łańcuchach dostaw;

• Wprowadzenia nowej definicji dla przedsiębiorstw większych niż MŚP, ale mniejszych niż duże przedsiębiorstwa, które będą mogły korzystać z uproszczeń regulacyjnych w tym samym duchu co MŚP.

prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń

Pakiet Omnibus dotyczący regulacji ESG miałby być elementem szerszej „rewolucji upraszczania” unijnych przepisów (ang. simplification revolution). Opisano ją w Deklaracji budapesztańskiej w sprawie Nowego Europejskiego Paktu Konkurencyjności z 8 listopada 2024 r.

Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!

Podobne wpisy

8 listopada 2024 r. Przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen ogłosiła rozpoczęcie prac nad konsolidacją unijnego prawa ESG i zrównoważonego rozwoju w ramach pakietu Omnibus. Celem ma być uproszczenie i ujednolicenie obowiązków  wynikających z kluczowych regulacji ESG na poziomie unijnym, co ma sprzyjać konkurencyjności europejskich spółek. Od tamtego czasu wydano kilka dodatkowych dokumentów unijnych powtarzających te postulaty. Obecnie nie ma jednak konkretnych i oficjalnych pomysłów, a żadne zmiany prawa nie zostały jeszcze uchwalone.

Kluczowe konsultacje odbędą się m.in. 6 lutego 2025 r. Natomiast już 26 lutego 2025 r. komisarz Stéphane Séjourné, wiceprzewodniczący Komisji, ma przedstawić szczegóły pakietu Omnibus. Biznes patrzy na działania Komisji z rezerwą, mimo że miałyby one przynieść mu same korzyści.

Plany dotyczące uproszczenia unijnych regulacji (nie tylko ESG)

Pakiet Omnibus dotyczący regulacji ESG miałby być elementem szerszej „rewolucji upraszczania” unijnych przepisów (ang. simplification revolution). Opisano ją w Deklaracji budapesztańskiej w sprawie Nowego Europejskiego Paktu Konkurencyjności z 8 listopada 2024 r.: „Aby zwiększyć naszą konkurencyjność (…)  wzywamy do zdecydowanych i zbiorowych wysiłków w zakresie następujących czynników konkurencyjności (…): Rozpoczęcie rewolucji upraszczania, zapewniającej jasne, proste i inteligentne ramy regulacyjne dla przedsiębiorstw oraz drastyczne zmniejszenie obciążeń administracyjnych, regulacyjnych i sprawozdawczych, w szczególności dla MŚP. Musimy przyjąć wspierające podejście oparte na zaufaniu, pozwalające przedsiębiorstwom rozwijać się bez nadmiernych regulacji. Kluczowe cele (…) obejmują przedstawienie konkretnych propozycji dotyczących zmniejszenia wymogów sprawozdawczych o co najmniej 25% w pierwszej połowie 2025 roku oraz uwzględnienie ocen wpływu biurokracji i konkurencyjności w swoich propozycjach”. Na to, że w ramach „rewolucji upraszczania” na pierwszy ogień pójdą regulacje ESG wskazano z kolei w Komunikacie „Kompas Konkurencyjności dla UE” z 29 stycznia 2025 r.

Na podobne kwestie wskazywano w raporcie Draghiego z 9 września 2024 r., w którym szczegółowo przeanalizowano problematykę konkurencyjności gospodarek unijnych a także zawarto m.in. rekomendacje dotyczące zmniejszenia obciążeń regulacyjnych.