Podsumowanie
Najbliższe dni pokażą, na ile samodzielnie UE jest obecnie w stanie kształtować swoją politykę dotyczącą regulacji ESG. Pierwszy duży znak zapytania, co do istnienia takiej możliwości, pojawił się, kiedy momentalnie po wyborze Donalda Trumpa na prezydenta USA, Komisja UE ogłosiła ekspresowe prace nad pakietem Omnibus (zob. Czy pakiet Omnibus uprości unijne regulacje?). Następnie, być może pierwszy raz w historii UE, udało się w szybkim tempie przygotować projekt cięcia regulacji ESG, a część zmian nawet przeprowadzić przez procedurę ustawodawczą (zob. Pakiet Omnibus nic (jeszcze) nie uprościł. Kilka uwag na tle unijnej procedury ustawodawczej). Teraz wygląda na to, że USA nie są zadowolone z przygotowanych przez UE cięć i być może to z tej przyczyny ostatnio Parlament Europejski nie zdecydował się na szybką ścieżkę przyjęcia pakietu Omnibus (zob. Pakiet Omnibus w impasie? Następna sesja Parlamentu Europejskiego będzie kluczowa). Może się bowiem okazać, że okrojenie obecnie obowiązujących przepisów będzie musiało pójść dalej, aby zadowolić amerykańskiego sojusznika, wyrażającego swe oczekiwania w sposób bardzo zdecydowany, wręcz konfrontacyjny (list do gigantów technologicznych) a nawet podszyty groźbą (wspólny list amerykańsko-katarski).
USA i Katar w liście skierowanym do europejskich przywódców wskazują: „Dyrektywa CSDDD, w obecnym brzmieniu, stanowi poważne zagrożenie dla przystępności cenowej i niezawodności dostaw energii w Europie oraz egzystencjalne ryzyko dla przyszłego wzrostu, konkurencyjności i odporności przemysłowej gospodarki UE”.
Katar i USA: całkowite uchylenie CSDDD lub usunięcie jej „najbardziej szkodliwych” zapisów
22 października 2025 r. wspólny list otwarty do przywódców państw członkowskich UE wystosowała amerykańska Sekretarz ds. Energii i katarski Minister Energii. W liście wskazują oni, że: „UE i jej państwa członkowskie muszą teraz podjąć szybkie działania, aby odpowiedzieć na te uzasadnione obawy – poprzez całkowite uchylenie CSDDD lub usunięcie jej najbardziej szkodliwych ekonomicznie zapisów”.
W liście jego autorzy zwracają się do adresatów jako dwaj światowi liderzy w produkcji LNG (skroplonego gazu ziemnego) i wyrażają zaniepokojenie tym, że UE w pakiecie Omnibus nie zaadresowała obaw tychże państw w ramach proponowanych zmian ograniczających oddziaływanie CSDDD. Jak wskazują: „Przez ostatni rok nasze kraje prowadziły konstruktywny dialog z przedstawicielami wielu rządów UE, przedstawiając konkretne rekomendacje mające na celu uniknięcie negatywnych skutków. Choć doceniamy wysiłki państw członkowskich otwartych na dialog, ogólny brak zaangażowania w te kluczowe kwestie budzi poważne obawy, zwłaszcza w obliczu dalekosiężnych skutków tej legislacji. Dyrektywa CSDDD, w obecnym brzmieniu, stanowi poważne zagrożenie dla przystępności cenowej i niezawodności dostaw energii w Europie oraz egzystencjalne ryzyko dla przyszłego wzrostu, konkurencyjności i odporności przemysłowej gospodarki UE”.
W ocenie Stanowych Prokuratorów Generalnych wprowadzenie wymaganych przez UE regulacji jest niezgodne z amerykańskim prawem antymonopolowym. Powołują się oni m.in. na orzecznictwo, zgodnie z którym ograniczenia konkurencji „nie mogą być uzasadnione wyłącznie względami dobra społecznego” (United States v. Brown University, 5 F.3d 658, 669, 3d Cir. 1993).
List do Meta: „Wzywamy (…) do odrzucenia dyrektyw DEI i ESG narzuconych przez CSRD i CSDDD”
W liście do Marka Zuckerbera z 6 października 2025 r. Stanowi Prokuratorzy Generalni twierdzą, że UE poprzez CSRD (dyrektywa dotycząca raportowania ESG, zob. CSRD: podstawowe informacje o raportowaniu zrównoważonego rozwoju) i CSDDD (dyrektywa dotycząca należytej staranności przedsiębiorców w zakresie zrównoważonego rozwoju, zob. CSDD: obowiązki dot. ESG we własnej działalności i łańcuchach biznesowych oraz plan transformacji klimatycznej) narzuca amerykańskim firmom obowiązek przestrzegania unijnych standardów ESG i DEI, które są niezgodne z prawem obowiązującym w USA, stanowią obciążenie dla amerykańskiego handlu i hamują gospodarkę. List kończy zdecydowanym żądaniem: „Wzywamy Pana do natychmiastowego przestrzegania amerykańskiego prawa i polityki administracji Trumpa oraz do odrzucenia dyrektyw DEI i ESG narzuconych przez CSRD i CSDDD”.
Z listu wynika jego głęboki wymiar polityczny – Stanowi Prokuratorzy Generalni podkreślają bowiem: „Jak Pan wie, UE narzuca CSRD i CSDDD firmom prowadzącym działalność w Europie, w tym Pańskiej. Dyrektywy te podważają politykę administracji Trumpa i wymagają zgodności z błędną polityką administracji Bidena. Jednak taka zgodność jest niezgodna z prawem w Stanach Zjednoczonych.”
W liście zwraca się uwagę na to, że CSRD wymaga od przedsiębiorców sprostania trudnym wymaganiom, bowiem ujawnianie przez nich informacje są obszerne, a ponadto wymagają zebrania danych od podmiotów niezależnych od jednostki raportującej. W liście zwraca się uwagę na niejasne i często trudne do ustalenia obowiązki sprawozdawcze, co naraża amerykańskie firmy jak Meta na pozwy sądowe także w USA (np. na podstawie przepisów o nieuczciwych praktykach handlowych). Również w przypadku CSDDD, list podkreśla, że dyrektywa ta ustanawia obowiązek należytej staranności korporacyjnej obejmujący nie tylko własne operacje, ale także działania związane z łańcuchami wartości firmy. Jeśli chodzi o CSDDD, to wskazuje się, że wymaga ona radykalnej zmiany kierunku działalności wielu amerykańskich przedsiębiorców, którzy zrezygnowali z DEI i ESG zgodnie z polityką administracji Trumpa.
W ocenie Stanowych Prokuratorów Generalnych wprowadzenie wymaganych przez UE regulacji jest niezgodne z amerykańskim prawem antymonopolowym. Powołują się oni m.in. na orzecznictwo, zgodnie z którym ograniczenia konkurencji „nie mogą być uzasadnione wyłącznie względami dobra społecznego” (United States v. Brown University, 5 F.3d 658, 669, 3d Cir. 1993). Ponadto, w liście do Meta powoływany jest także wyrok Sądu Najwyższego, w którym stwierdzono, że dyskryminacja rasowa w zatrudnieniu pod pozorem DEI jest jawnie niekonstytucyjna Students for Fair Admissions v. President and Fellows of Harvard College, 600 U.S. 181, 2023) – i bazując na jego podstawie wskazują na konkretne zobowiązania Meta w tym zakresie, które ich zdaniem budzą wątpliwości.
prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń
Warto zwrócić uwagę na ujawniony niedawno list 16 Stanowych Prokuratorów Generalnych do amerykańskich gigantów technologicznych – w tym do Meta, Google i Microsoft – nawołujący do bojkotu unijnych regulacji ESG, a także wspólny list amerykańskiej Sekretarz ds. Energii i katarskiego Ministra Energii wysłany do szefów państw UE.
Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!
Podobne wpisy
Naciski USA na wycofanie się z unijnych regulacji ESG
Wielkimi krokami zbliżają się sądne dni dla pakietu Omnibus, który ma znacząco ograniczyć uchwalone dotychczas przez UE regulacje ESG (m.in. obowiązujące już wielu ubezpieczycieli raportowanie ESG). Kluczowe posiedzenie Parlamentu Europejskiego odbędzie się już 13 listopada 2025 r. (zob. Pakiet Omnibus w impasie? Następna sesja Parlamentu Europejskiego będzie kluczowa). Jak ważny będzie to dzień dla światowego biznesu pokazują inspirowane przez USA naciski polityczne i gospodarcze na instytucje UE i jej państwa członkowskie. Szczególnie warto zwrócić uwagę na ujawniony niedawno list 16 Stanowych Prokuratorów Generalnych do amerykańskich gigantów technologicznych – w tym do Meta, Google i Microsoft – nawołujący do bojkotu unijnych regulacji ESG, a także wspólny list amerykańskiej Sekretarz ds. Energii i katarskiego Ministra Energii wysłany do szefów państw UE.