Podsumowanie

Zaakceptowanie decyzji Komisji Prawnej PE (JURI) przez Parlament Europejski oraz doprowadzenie procedury ustawodawczej pakietu Omnibus do końca w zaproponowanej przez JURI formie nikogo by nie zadowalało: zwolenników obecnego stanu prawnego, bo zmiany znacząco zmiękczają latami wypracowywane mechanizmy prawne, przeciwników zaś, ponieważ modyfikacje wg nich powinny zmierzać w zasadzie do całkowitego wymazania regulacji ESG. Taki stan rzeczy można byłoby zatem nazwać swojego rodzaju kompromisem, który miałby niewątpliwą zaletę: zwiększenie pewności prawa. Na dzisiaj bowiem przedsiębiorcy nadal nie mają pewności czy zmiany w regulacjach ESG skończą się na przesunięciu startu ich obowiązywania, czy też UE ostatecznie częściowo z nich zrezygnuje? Szczęśliwie dla spółek, wcześniej udało się przegłosować dyrektywę stop-the-clock, co pozwala patrzeć na walkę między unijnymi organami z jakimkolwiek spokojem.

Parlament Europejski odrzucił decyzję JURI. Zgodnie z art. 72 ust 3 Regulaminu PE, w takim przypadku projekt aktu ustawodawczego i sprawozdanie JURI zapisywane są w porządku obrad następnego miesięcznego posiedzenia plenarnego (mającego miejsce 13 listopada 2025 r.). Teraz przewodniczący wyznaczy termin, w którym partie będą mogły składać poprawki do projektu. Następnie, stosownie do art. 60 ust. 4 Regulaminu PE, wszystkie poprawki a później cały projekt aktu wraz z poprawkami, zostaną poddane pod głosowanie.

Planowane ograniczenia regulacji ESG: stanowisko Komisji Prawnej PE (JURI)

JURI większością 17:6 zgodziła się na duże cięcia przepisów CSRD (raportowanie ESG) oraz CSDDD (należyta staranność w zakresie zrównoważonego rozwoju w łańcuchach biznesowych). Ponadto, chciała przystąpienia do negocjacji trójstronnych z Komisją i Radą przed pierwszym czytaniem w Parlamencie Europejskim w celu przyspieszenia prac nad zmianami, co jest możliwe na podstawie art. 72 ust. 1 Regulaminu PE. 

Po pierwsze, JURI przyjęła znaczące podwyższenie progów obowiązkowej sprawozdawczości ESG, przyjmując jako próg obowiązkowego raportowania zatrudnianie powyżej 1 000 pracowników a ponadto roczne przychody netto powyżej 450 mln euro, co jest nawet bardziej restrykcyjne niż propozycja Komisji, która chciała ograniczyć raportowanie do spółek osiągających przychody netto powyżej 50 mln euro lub sumę bilansową powyżej 25 mln euro (co już miało ograniczyć liczbę raportujących o 80%). Pozostałe spółki miałyby raportować wyłącznie dobrowolnie. Przypomnę, że zgodnie z obecnymi przepisami wystarczy 500 pracowników i przychody netto powyżej 50 mln euro, a docelowo miałyby raportować nawet małe spółki giełdowe nieprzekraczające dwóch z trzech wielkości: suma aktywów bilansu 33 mln zł, przychody netto ze sprzedaży 66 mln zł, 50 pracowników).

Po drugie, JURI chce ograniczenia CSDDD do dużych spółek, które zatrudniają więcej niż 5 000 pracowników a ich roczne przychody netto przekraczają 1.5 mld euro. Czyli wyłącznie do spółek, które zgodnie z obowiązującym jeszcze brzmieniem CSDDD miałyby stosować dyrektywę w pierwszej fali. Obecnie bowiem CSDDD zakłada, że miałoby ostatecznie zostać rozszerzone na te spółki, które zatrudniają powyżej 1 000 pracowników i osiągają przychody netto ze sprzedaży w skali światowej przekraczającej 450 mln euro.

Odrzucenie negocjacji trójstronnych przez Parlament Europejski

Parlament Europejski – ku sporemu zdziwieniu – odrzucił jednak decyzję JURI. Nie oznacza to jednak, że prace nad pakietem Omnibus zostaną przerwane, czy znacząco opóźnione. Będą szły zwykłym tokiem przewidzianym przez zwykłą procedurę ustawodawczą.

Zgodnie z art. 72 ust 3 Regulaminu PE, w takim przypadku projekt aktu ustawodawczego i sprawozdanie JURI zapisywane są w porządku obrad następnego miesięcznego posiedzenia plenarnego (mającego miejsce 13 listopada 2025 r.). Teraz przewodniczący wyznaczy termin, w którym partie będą mogły składać poprawki do projektu. Następnie, stosownie do art. 60 ust. 4 Regulaminu PE, wszystkie poprawki a później cały projekt aktu wraz z poprawkami, zostaną poddane pod głosowanie.

Gdyby zaś Parlament Europejski zatwierdził decyzję JURI wtedy jej przedstawiciele rozpoczęliby zgodnie z art. 74 Regulaminu PE negocjacje trójstronne z Komisją i Radą dotyczące tekstu pakietu zmieniającego jeszcze przed pierwszym czytaniem w Parlamencie Europejskim. Taki tok procedowania mógłby znaczący przyspieszyć ostateczne uchwalenie zmian do CSRD i CSDD oraz zamknięcie prac przed końcem 2025 r. Tym bardziej, że uprzednio Rada w zasadzie zgodziła się z wnioskiem Komisji, a zatem negocjacje międzyinstytucjonalne mogłyby okazać się formalnością.

Rządowy projekt ustawy wdrażającej dyrektywę stop-the-clock był gotowy 5 maja 2025 r. (zob. artykuł ESG: Odroczenie raportowania ESG w Polsce, Francja i Niemcy przeciwko CSDDD), 9 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę zatrzymującą „zegar” regulacyjny, a ta weszła w życie już 12 sierpnia 2025 r. 

„Zegar” regulacyjny został zatrzymany wcześniej

Wcześniej Komisji udało się sprawnie przeprowadzić przez Parlament Europejski oraz Radę zmiany, które doprowadziły do przesunięcia o dwa lata początku obowiązywania przepisów dotyczących raportowania ESG dla kolejnych „fal” spółek, a o rok regulacji odnoszących się do należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju w łańcuchach biznesowych (tzw. dyrektywa stop-the-clock; zob. artykuł Unijny update ESG: dyrektywa „stop-the-clock” uchwalona, dalsze prace w toku). W tym zakresie szybko zadziałało też polskie państwo. Rządowy projekt ustawy wdrażającej dyrektywę stop-the-clock był gotowy 5 maja 2025 r. (zob. artykuł ESG: Odroczenie raportowania ESG w Polsce, Francja i Niemcy przeciwko CSDDD), 9 lipca 2025 r. Sejm uchwalił ustawę zatrzymującą „zegar” regulacyjny, a ta weszła w życie już 12 sierpnia 2025 r. Dzięki tej zmianie organy unijne zyskały czas, aby zająć się istotą pakietu Omnibus, czyli deregulacją.

prawo i zrównoważony rozwój dla ubezpieczeń

Okrojenie zakresu CSRD oraz CSDDD zyskało już aprobatę Komisji, która jest pomysłodawcą modyfikacji, oraz Rady. Obecnie natomiast zmiany są procedowane przez Parlament Europejski, czyli najbardziej niepewny puzzle w układance ustawodawczej (co potwierdziło m.in. ostatnie głosowanie).

Masz pytania dotyczące zrównoważonych ubezpieczeń? Napisz do mnie!

Podobne wpisy

Trwają intensywne prace organów unijnych nad przepisami, które mają znacząco okroić uchwalone w przeszłości kluczowe regulacje ESG (m.in. dotyczące raportowania ESG oraz należytej staranności w zakresie zrównoważonego rozwoju w łańcuchach biznesowych). I kiedy wydawało się, że pewien konsensus co do zmian został osiągnięty, to w dniu 22 października 2025 r. Parlament Europejski w tajnym głosowaniu odrzucił szybszą ścieżkę procedowania tej części pakietu Omnibus. Czy to oznacza, że obowiązujące przepisy unikną cięć, czy też Parlament Europejski szykuje się na większe redukcje, niż dotychczas zostały wypracowane? To pytanie dzisiaj zadaje sobie wielu ekspertów oraz spółek, których regulacyjny los zależy od unijnego ustawodawcy. Kolejny odcinek serialu, już 13 listopada 2025 r. – wtedy odbędzie się pierwsze czytanie na sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego.

Przebieg prac nad pakietem Omnibus

Pakiet Omnibus to inicjatywa ustawodawcza Komisji zmierzająca do uproszczenia i ograniczenia unijnych regulacji ESG, której istotną częścią jest propozycja zmian do kluczowych dla ESG dyrektyw – CSRD (raportowanie ESG) oraz CSDDD (należyta staranność w zakresie zrównoważonego rozwoju w łańcuchach biznesowych) (zob. więcej o pakiecie Omnibus: Pakiet Omnibus opublikowany, czyli o deregulacji w unijnym stylu oraz Czy pakiet Omnibus uprości unijne regulacje?). Projekt Komisji przechodzi właśnie przez unijną zwykłą procedurę ustawodawczą, wymagającą zgody na zmiany udzielonej – oprócz Komisji – przez Parlament Europejski oraz Radę (zob. więcej o procedurze: Pakiet Omnibus nic (jeszcze) nie uprościł. Kilka uwag na tle unijnej procedury ustawodawczej).

Okrojenie zakresu CSRD oraz CSDDD zyskało już aprobatę Komisji, która jest pomysłodawcą modyfikacji, oraz Rady. Obecnie natomiast zmiany są procedowane przez Parlament Europejski, czyli najbardziej niepewny puzzle w układance ustawodawczej (co potwierdziło m.in. ostatnie głosowanie).